Agenda
Hier vind je een overzicht van cursussen en studiedagen rondom pastoraat. Stuur tips voor de agenda in.
Wie een cliënt of patiënt echt wil leren kennen zou moeten luisteren naar dienst levensverhaal. Deze workshop geeft een introductie in theorie en praktijk op aandacht voor levensverhalen. We kijken hoe je deze ‘tussendoor’ en ‘structureel’ kunt integreren in de dagelijkse zorgpraktijk. Reliëf ontwikkelde een methode (wetenschappelijk onderzocht en onderbouwd) die is in te zetten voor diverse doelgroepen: 75 plussers, mensen met dementie en oudere migranten. De methode is reeds jarenlang in de praktijk beproefd en brengt zowel professionals als vrijwilligers verder in een betekenisvolle relatie met degenen aan wie zij zorg verlenen.
Cursus van zes bijeenkomsten vanaf maart 2020
Mens zijn. Wat is dat? Hoe doe ik dat? Hoe doe jij dat? Hoe doen wij dat samen? Hoe als mens te leven, als mens samen te leven is een geheim dat zich gaandeweg ontvouwt en onthult. Het antwoord op die vraag wordt ons voorgeleefd en voorgehouden, op zo’n manier dat wij ons eigen antwoord kunnen vinden en gaan leven. Dit is wat we inwijding kunnen noemen. Mystagogie met een duur woord.
Mystagogie is een praktijk uit de mysteriecultussen die in de periode van de vroege kerk door het christendom is overgenomen. Het is een praktijk waardoor wij ons ook in onze tijd kunnen laten inspireren wanneer wij mensen willen inwijden in het grote geheim van mens zijn en gemeenschap vormen. Daarom wordt een zesdelige collegereeks gegeven over mystagogie.
Deze cursus is bedoeld voor wie vanuit of in een christelijke context mensen begeleiden in hun proces van menswording. We besteden veel aandacht aan de belangrijke aspecten van inwijding als proces van bemiddeling. Dit draagt bij aan de beroepsvorming van de begeleider, de inwijder, de mystagoog. Daarnaast staan we stil bij het proces van menswording dat de begeleider zelf doormaakt. De zelfreflectie en persoonsvorming van de begeleider als inwijdeling, of myste maakt dus eveneens een belangrijk deel van de cursus uit.
De reeks wordt gegeven door dr. Annemieke de Jong-van Campen. Zij is gepromoveerd op hedendaagse mystagogie en is begeleider in de Praktijk voor Mystagogie. Aan een college wordt bijgedragen door een gastdocent.
Programma
De cursus bestaat uit zes bijeenkomsten met elk een eigen thema en invalshoek.
- Mystagogie en de mystagoog. Opbouw van de cursus en de relevantie van mystatogie voor de praktijk van de geestelijke verzorging en als model voor een professionele grondhouding.
- De geloofsleerling. Mystagogie als een proces van inwoning en omvorming en als proces van invoering in de geloofsgemeenschap. Met specifieke aandacht voor de positie van de geloofsleerling of inwijdeling en voor het leerproces tegen de achtergrond van de vroegchristelijke praktijk.
- Geloofsgemeenschap/ kerk. Centrale vraag is het doordenken van een visie op mystagogie vanuit geloofsgemeenschap en een visie op pastoraat vanuit de mystagogie.
- Aanreiken van een christelijke werkelijkheidsvisie. Spirituele hermeneutiek. Aan de hand van conceptueel kennen en perceptueel kennen (Han de Wit) en het symbolisch denken (Henk Burggraaff).
- Wekken van spirituele ervaring. In deze bijeenkomst gaat het om voorbeelden van spirituele arrangementen, met als richtvraag: is het gebeuren van het Heilige te arrangeren?
- Duiden van spirituele ervaring. Mystagogie en de onderscheiding der geesten en disciplina arcani. Terugblik op de cursus en het eigen leerproces.
Er komt een studiehandleiding beschikbaar, met nadere informatie over de opbouw en over de werkvormen. Van de cursist wordt enige voorbereiding thuis verwacht. Het gaat dan om het bestuderen van literatuur en het vervaardigen van een portfolio (dit primair voor eigen gebruik en reflectie)
Er komt een studiehandleiding beschikbaar, met nadere informatie over de opbouw en over de werkvormen. Van de cursist wordt enige voorbereiding thuis verwacht. Het gaat dan om het bestuderen van literatuur en het vervaardigen van een portfolio (dit primair voor eigen gebruik en reflectie)
Bij de cursus hoort een reader. Als handboek wordt gebruikt: A.M.G. de Jong-van Campen, Mystagogie in werking: Hoe menswording en gemeenschapsvorming gebeuren in christelijke inwijding.Boekencentrum, Zoetermeer, 2009.
Boek en reader zijn aan het begin van de cursus beschikbaar.
Praktische informatie
Wanneer: Voorjaar 2020: 3 maart, 17 maart, 31 maart, 14 april, 12 mei en 26 mei, telkens tussen 13.30 en 16.30 uur.
Locatie: Tilburg School of Catholic Theology, Nieuwegracht 61, 3512 LG Utrecht.
Kosten: € 625 (inclusief boek en reader);
Studiebelasting: 36 uur (1,5 EC). Accreditatie SKGV: 2,5 punten in de categorie Levensbeschouwing en spiritualiteit; en: 3 punten in de categorie Vakbekwaamheid.
Dementie is ontwrichtend. Het beïnvloedt verregaand hoe iemand in het leven staat en wat nog zin geeft. Dat geldt ook voor naasten van de persoon met dementie: zij kennen hun dierbare soms bijna niet meer terug. Mensen met dementie en hun naasten pastoraal begeleiden is daarom een uitdaging.
Deze cursus geeft je de praktische en reflectieve tools om de pastorale en theologische uitdaging die dementie biedt in vreugde en vertrouwen aan te gaan. Vanwege de grote belangstelling voor deze cursus zijn we nu al toe aan de zesde editie!
In deze cursus leer je wat dementie is, tegen welke problemen en verliezen mensen met dementie en hun naasten aanlopen en wat dat voor hen betekent. De theorie van de verlieskunde komt aan bod, maar we gaan ook daadwerkelijk in gesprek met iemand met dementie en zijn partner.
Mensen met dementie bereik je niet met een cognitieve benadering van pastoraat en liturgie. We oefenen daarom met vormen waarbij alle zintuigen worden aangesproken, bezinnen ons op de waarde daarvan en de bijbehorende theologische dilemma’s.
Wie veel omgaat met personen met dementie, moet voorbereid zijn op onverwacht gedrag, inclusief agressie en boosheid. Met behulp van een acteur bootsen we spannende maar realistische situaties na, zodat je met vertrouwen de praktijk in kunt.
Naast deze praktische vaardigheden ontdek je in deze cursus hoe je theologisch op dementie kunt reflecteren. Wie ben je eigenlijk nog, als je dat zelf niet meer weet? En welke plaats heeft dementie in de maatschappij, in de wereld, in de schepping? Je verdiept je in een theologie van dementie, waarbij je ontdekt welk Gods- en mensbeeld je daarin hanteert. Keuzes die je maakt in pastoraat en liturgie kun je zodoende theologisch verantwoorden. Ook ontvang je handvatten om met de grote en kleine morele dilemma’s om te gaan die dementie oproept en daarin je eigen standpunt te bepalen.
We organiseren netwerkmiddagen voor ervaren gespreksleiders moreel beraad. Met een uitdagend programma rond wisselende thema’s en bieden ruime gelegenheid voor onderlinge uitwisseling. Samen bouwen we zo aan een netwerk moreel beraad / ethiek.
Wie zich als geestelijk verzorger, predikant of pastor verder wil bekwamen in pastorale gespreksvoering kan terecht bij deze cursus.
Uitgangspunt van de cursus is de hulpverlenende dimensie van het pastoraat / geestelijke verzorging.
In de 9 cursusdagen wordt geoefend vanuit theorie en praktijk in het ambachtelijk luisteren en spreken / interveniëren. Cursisten gebruiken hiervoor hun eigen casuïstisch materiaal en ervaring. Daarnaast nodigt iedere cursist minstens eenmaal een pastorant uit voor een pastoraal gesprek achter een one-way screen. Dit gesprek wordt daarna in de groep zonder de pastorant nabesproken.
Het is een cursus die zich richt op ambacht en vaardigheid en niet op het persoonlijk en/of groepsproces.
Cursusdata: 7 en 21 april, 12 en 26 mei, 13 oktober, 3 en 17 november, 1 en 15 december 2020
Cursusuren: 10 – 16.30 uur
Deze cursus is geaccrediteerd door de SKGV: 14 punten in de categorie Vakbekwaamheid en de PKN: 79 SBU voor Studieverlof onder eigen regie.