Agenda
Hier vind je een overzicht van cursussen en studiedagen rondom pastoraat. Stuur tips voor de agenda in.
De predikant heeft in het pastoraat op twee manieren met ethiek te maken. De ethiek van het pastoraat betreft keuzen van de pastor: hoe gaat zij of hij om met macht en gezag, met schaarse tijd, te hoog gestelde of botsende verwachtingen, met pijnlijke of gevoelige informatie, met pluraliteit in de gemeente, met persoonlijke vriendschappen? Ethiek in het pastoraat gaat over de pastorant die behoefte kan hebben aan morele coaching. Voorbeelden zijn vragen rondom seksualiteit en gender, echtscheiding, keuzen rondom prenataal onderzoek met de mogelijkheid van zwangerschapsafbreking, keuzen rondom het levenseinde, rond burgerlijke ongehoorzaamheid. In deze tweedaagse cursus richten we ons op beide niveaus van morele reflectie. Er wordt een methode aangereikt voor het omgaan met morele vragen. We gaan in op de rol van de Bijbel in de omgang met ethische vraagstukken. Op beide dagen gaan we exemplarisch dieper in op concrete vraagstukken. Op dag één gaat het over omgaan met geheimen; op dag twee over ingrijpende medische beslissingen.
Het is niet altijd eenvoudig om datgene wat in je leeft onder woorden te brengen of te delen met anderen. Schrijven kan dan een anker zijn. Een vorm om uiting te geven aan verdriet, op adem te komen, ruimte te scheppen en zicht te krijgen op datgene wat steun geeft.
In tijden van tegenslag of verandering kunnen mensen de behoefte hebben om hun gevoelens en gedachten op papier te zetten. Creatief schrijven is hierbij een uitstekend hulpmiddel. Het is een verrassende en effectieve methode voor bezinning, reflectie en het verkrijgen van inzichten. En daarmee een waardevol instrument voor begeleiders en hulpverleners zoals geestelijk verzorgers, maatschappelijke werkers, (vak)therapeuten en andere belangstellende zorgprofessionals.
In de training maak je kennis met de basisbeginselen van creatief schrijven en krijg je verschillende schrijfoefeningen en werkvormen aangereikt. We werken onder meer met tekstfragmenten, beeldmateriaal en stiltemomenten als inspiratiebronnen. Ook gaan we in op hoe je creatief schrijven kunt toepassen bij het begeleiden van verlies, verandering, rouw en zingevingsvragen.
Je hebt geen schrijftalent nodig, wel de bereidheid en aandacht om naar binnen te keren.
In deze cursus kun je je scholen en oefenen in het voorgaan in de liturgie (in een viering en aan bed) in een instelling, in het bijzonder in het ziekenhuis.
Theorie en praktijk worden in de bijeenkomsten afgewisseld, de deelnemers brengen hun eigen praktijk in en krijgen feedback. Er worden nieuwe vormen van ritueel handelen in de pastorale context gezocht, uitgewisseld en geoefend in combinatie met verdieping in de literatuur.
Docent: drs. Andries Govaart.
Data en tijden: 13 februari, 5 en 19 maart, 2 april 2020, telkens van 14.00 – 17.00 uur.
Wie een cliënt of patiënt echt wil leren kennen zou moeten luisteren naar dienst levensverhaal. Deze workshop geeft een introductie in theorie en praktijk op aandacht voor levensverhalen. We kijken hoe je deze ‘tussendoor’ en ‘structureel’ kunt integreren in de dagelijkse zorgpraktijk. Reliëf ontwikkelde een methode (wetenschappelijk onderzocht en onderbouwd) die is in te zetten voor diverse doelgroepen: 75 plussers, mensen met dementie en oudere migranten. De methode is reeds jarenlang in de praktijk beproefd en brengt zowel professionals als vrijwilligers verder in een betekenisvolle relatie met degenen aan wie zij zorg verlenen.
Cursus van zes bijeenkomsten vanaf maart 2020
Mens zijn. Wat is dat? Hoe doe ik dat? Hoe doe jij dat? Hoe doen wij dat samen? Hoe als mens te leven, als mens samen te leven is een geheim dat zich gaandeweg ontvouwt en onthult. Het antwoord op die vraag wordt ons voorgeleefd en voorgehouden, op zo’n manier dat wij ons eigen antwoord kunnen vinden en gaan leven. Dit is wat we inwijding kunnen noemen. Mystagogie met een duur woord.
Mystagogie is een praktijk uit de mysteriecultussen die in de periode van de vroege kerk door het christendom is overgenomen. Het is een praktijk waardoor wij ons ook in onze tijd kunnen laten inspireren wanneer wij mensen willen inwijden in het grote geheim van mens zijn en gemeenschap vormen. Daarom wordt een zesdelige collegereeks gegeven over mystagogie.
Deze cursus is bedoeld voor wie vanuit of in een christelijke context mensen begeleiden in hun proces van menswording. We besteden veel aandacht aan de belangrijke aspecten van inwijding als proces van bemiddeling. Dit draagt bij aan de beroepsvorming van de begeleider, de inwijder, de mystagoog. Daarnaast staan we stil bij het proces van menswording dat de begeleider zelf doormaakt. De zelfreflectie en persoonsvorming van de begeleider als inwijdeling, of myste maakt dus eveneens een belangrijk deel van de cursus uit.
De reeks wordt gegeven door dr. Annemieke de Jong-van Campen. Zij is gepromoveerd op hedendaagse mystagogie en is begeleider in de Praktijk voor Mystagogie. Aan een college wordt bijgedragen door een gastdocent.
Programma
De cursus bestaat uit zes bijeenkomsten met elk een eigen thema en invalshoek.
- Mystagogie en de mystagoog. Opbouw van de cursus en de relevantie van mystatogie voor de praktijk van de geestelijke verzorging en als model voor een professionele grondhouding.
- De geloofsleerling. Mystagogie als een proces van inwoning en omvorming en als proces van invoering in de geloofsgemeenschap. Met specifieke aandacht voor de positie van de geloofsleerling of inwijdeling en voor het leerproces tegen de achtergrond van de vroegchristelijke praktijk.
- Geloofsgemeenschap/ kerk. Centrale vraag is het doordenken van een visie op mystagogie vanuit geloofsgemeenschap en een visie op pastoraat vanuit de mystagogie.
- Aanreiken van een christelijke werkelijkheidsvisie. Spirituele hermeneutiek. Aan de hand van conceptueel kennen en perceptueel kennen (Han de Wit) en het symbolisch denken (Henk Burggraaff).
- Wekken van spirituele ervaring. In deze bijeenkomst gaat het om voorbeelden van spirituele arrangementen, met als richtvraag: is het gebeuren van het Heilige te arrangeren?
- Duiden van spirituele ervaring. Mystagogie en de onderscheiding der geesten en disciplina arcani. Terugblik op de cursus en het eigen leerproces.
Er komt een studiehandleiding beschikbaar, met nadere informatie over de opbouw en over de werkvormen. Van de cursist wordt enige voorbereiding thuis verwacht. Het gaat dan om het bestuderen van literatuur en het vervaardigen van een portfolio (dit primair voor eigen gebruik en reflectie)
Er komt een studiehandleiding beschikbaar, met nadere informatie over de opbouw en over de werkvormen. Van de cursist wordt enige voorbereiding thuis verwacht. Het gaat dan om het bestuderen van literatuur en het vervaardigen van een portfolio (dit primair voor eigen gebruik en reflectie)
Bij de cursus hoort een reader. Als handboek wordt gebruikt: A.M.G. de Jong-van Campen, Mystagogie in werking: Hoe menswording en gemeenschapsvorming gebeuren in christelijke inwijding.Boekencentrum, Zoetermeer, 2009.
Boek en reader zijn aan het begin van de cursus beschikbaar.
Praktische informatie
Wanneer: Voorjaar 2020: 3 maart, 17 maart, 31 maart, 14 april, 12 mei en 26 mei, telkens tussen 13.30 en 16.30 uur.
Locatie: Tilburg School of Catholic Theology, Nieuwegracht 61, 3512 LG Utrecht.
Kosten: € 625 (inclusief boek en reader);
Studiebelasting: 36 uur (1,5 EC). Accreditatie SKGV: 2,5 punten in de categorie Levensbeschouwing en spiritualiteit; en: 3 punten in de categorie Vakbekwaamheid.